Người Mapuche
Người Mapuche

Người Mapuche

Người Mapuche là một nhóm cư dân bản địa miền trung nam Chile và tây nam Argentina, bao gồm một phần của Patagonia ngày nay. Thuật ngữ này dùng để đề cập đến một nhóm dân tộc, những người có chung cấu trúc xã hội, tín ngưỡng và kinh tế, cũng như một di sản ngôn ngữ chung là tiếng Mapudungun. Tầm anh hưởng của họ từng trải từ Thung lũng Aconcagua đến Quần đảo Chiloé và sau đó lan rộng về phía đông đến các đồng cỏ Nam Mỹ thuộc Argentina. Ngày nay, nhóm dân này chiếm hơn 80% dân số các dân tộc bản địa ở Chile và khoảng 9% tổng dân số Chile. Dân Mapuche tập trung ở vùng Araucanía. Nhiều người đã di cư từ các vùng nông thôn đến các thành phố như SantiagoBuenos Aires.Nền kinh tế truyền thống của dân Mapuche chỉ dựa trên nông nghiệp; tổ chức xã hội truyền thống của họ bao gồm các đại gia đình, dưới sự dẫn dắt của một lonko hoặc tù trưởng. Trong thời chiến, dân Mapuche sẽ đoàn kết lại và bầu một toki (nghĩa là "rìu, người mang rìu") ra làm lãnh đạo. Người Mapuche nổi tiếng với vải dệt làm bởi phụ nữ, vốn là hàng hóa quý để giao thương trong nhiều thế kỷ trước cả khi các nhà thám hiểm và thực dân châu Âu đặt chân đến.Vào thời điểm Tây Ban Nha xâm lược, dân Mapuche Araucanía sinh sống ở các thung lũng giữa sông Itata và Toltén. Ở phía nam, người Huilliche và Cunco sống tại Quần đảo Chiloé. Từ thế kỷ XVII-XIX, các nhóm Mapuche di cư về phía đông vào dãy Andes và các đồng cỏ, hợp nhất và thiết lập mối quan hệ với dân Poya và Pehuenche. Cùng lúc đó, các nhóm dân tộc của vùng đồng cỏ như Puelche, Ranquel và bắc Aonikenk gặp gỡ các nhóm Mapuche. Người Teuelche bị đồng hóa, bắt đầu sử dụng ngôn ngữ Mapuche và văn hóa Mapuche, quá trình này thường được gọi là Araucanía hóa.Mapuche tại các khu vực do Tây Ban Nha cai trị, đặc biệt là dân Picunche, giao phối với người Tây Ban Nha trong thời kỳ thuộc địa, tạo thành một quần thể mestizo và mất bản sắc bản địa. Nhưng, các xã hội Mapuche ở Araucanía và Patagonia vẫn tồn tại độc lập cho đến cuối thế kỷ XIX, khi Chile đánh chiếm Araucanía và Argentina chinh phục Puelmapu. Ngày nay, nhiều cộng đồng Mapuche đang đấu tranh về quyền đất đai và quyền của dân bản địa ở cả hai đất nước Argentina và Chile.

Người Mapuche

Argentina 205,009 (2010)[2]
Chile 1,745,147 (2017)[1]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Người Mapuche http://www.censo2010.indec.gob.ar/archivos/censo20... http://www.memoriachilena.cl/602/w3-article-691.ht... http://www.memoriachilena.cl/602/w3-article-714.ht... http://www.memoriachilena.cl/602/w3-article-94620.... http://escuela.med.puc.cl/publ/ArsMedica/ArsMedica... http://www.scielo.cl/scielo.php?pid=S0717-71942011... http://www.serindigena.cl/territorios/recursos/bib... //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23666052 http://www.mapuche.info/azkin/az_domingo13.pdf //doi.org/10.1007%2Fs11033-013-2509-3